Als je een huisdier hebt, of als je regelmatig op huisdieren past, komt deze vraag vast een keer langs: ben ik gewoon overbezorgd, of is mijn huisdier echt ziek of gewond? En moet ik nu direct naar de dierenarts? Zoals je zelf misschien ook niet bij elke verkoudheid naar de huisarts rent, wil je waarschijnlijk je huisdier ook niet onnodig met een (stressvol) bezoekje aan de dierenarts belasten. Bovendien is een consult van de dierenarts zeker niet gratis! Helaas kunnen onze dieren het niet vertellen wanneer ze pijn hebben of ziek zijn, maar willen we wel voorkomen dat het huisdier onnodig lijdt. Daarom is het onze verantwoordelijkheid om extra goed op hen te letten en te handelen naar de signalen.
Het is niet de bedoeling om je bezorgd of bang te maken. Bekijk het juist zo: wees gewoon voorbereid zodat je altijd een plan van aanpak hebt als je zorgen hebt over je hond, kat, konijn of andere huisdieren.
Houd er rekening mee dat de meeste dieren die ziek zijn dit niet op dezelfde manier laten zien zoals mensen dat doen. De meeste huisdieren proberen hun ziekte te verbergen en gedragen zich langdurig relatief normaal. Maar er zijn zeker symptomen die eigenlijk altijd een signaal zijn om in te grijpen.
Wanneer is het tijd voor actie?
De belangrijkste aanwijzing is een plotselinge, onverklaarbare verandering in de normale gewoontes en patronen. Dit is dan ook exact de reden waarom een grondige ontmoeting vooraf tussen petsitter en baasje en een goed gesprek essentieel is om te begrijpen hoe het dier zich normaal gezien gedraagt. Pas als je dat weet kun je eventuele afwijkingen snel signaleren.
Hier zijn de meest opvallende signalen van ziekte of pijn:
- Veranderingen in toiletgewoonten - diarree, op andere plaatsen plassen, helemaal niet plassen of poepen, of juist vaker en meer plassen, bij katten: extra sproeien;
- Ogen - tranende, vervuilde, rode of pijnlijke ogen;
- Veranderingen in eetgedrag - niet eten, braken, extra dorstig, helemaal niet drinken, ineens heel kieskeurig met eten etc;
- Suf en zwak zijn of 'depressief' ogen, meer slapen dan normaal;
- Of juist rusteloos zijn, geen prettige plek kunnen vinden, niet lekker kunnen liggen of zitten;
- Huidproblemen: veel likken, krabben, zichzelf verwonden;
- Veranderingen in de mond - plotselinge overmatige kwijlen of bloeden;
- Luchtwegen - piepen, hoesten, niezen, knorren;
- Pijn hebben - huilen, piepen (bij honden), hijgen, spinnen (ja, katten die pijn hebben kunnen spinnen!) gevoeligheid om aan te raken in een bepaald gebied op het lichaam, plotseling angstig of agressief zijn, minder zin hebben in spelen/rennen/bewegen.
Met name het laatste punt, pijn hebben, vereist een scherpe oplettendheid van de baas of dierenoppas. Honden en katten lijden vaak in stilte en trekken zich liever terug dan dat ze enorm gaan blaffen of miauwen. (Check ook dit artikel: Luie honden bestaan niet)
In enkele gevallen is de oorzaak van het gedrag heel duidelijk. Bijvoorbeeld: je hond of kat heeft veel gras gegeten, en gaat vervolgens braken. Als het dier daarna weer vrolijk en actief is, dan is er geen reden tot bezorgdheid. Maar in de meeste gevallen is er niet zo'n duidelijke oorzaak. En dan is het altijd belangrijk om een professional in te schakelen. Geen paniek: dat wil niet zeggen dat je altijd linea recta naar de dierenarts hoeft te rennen, bel gerust eerst even om advies in te winnen. Beschrijf aan de dierenarts(assistent) duidelijk en gedetailleerd alle symptomen. Zij kunnen dan adviseren of een consult noodzakelijk is.
Acuter wordt het bij één van de volgende verschijnselen:
- Veranderingen in tandvlees- of tongkleur - erg bleek of blauw;
- Stokkende of haperende ademhaling;
- Extreme lusteloosheid - onvermogen om op te staan, eten, lopen en andere normale functies;
- Acute pijn - uitschreeuwen, wankelen, schuren of beschermen van een deel van het lichaam;
- Plotselinge extreem opgezwollen buik;
- Flauwvallen, verlies van bewustzijn of verminderd reactievermogen;
- Hoge temperatuur of lage temperatuur;
- Bloeden;
- Extreem hijgen of knarsetanden
Dit klinkt misschien nogal eng, maar maar houd het hoofd koel en bel de dierenarts. Liever te vaak gebeld dan te weinig. Ook de dierenarts zal het absoluut waarderen dat je bezorgd bent. Ben je dierenoppas? Zorg dan altijd dat je vóór de reserveringsperiode de gegevens van de dierenarts aan het baasje vraagt en zorgvuldig bewaart, zodat je in geval van nood direct kunt handelen.
Geleidelijke veranderingen
Anders dan plotselingen veranderingen in gedrag, zijn geleidelijke veranderingen veel moeilijker waar te nemen. Je hond die langzaamaan afvalt of juist aankomt, of je kat die de laatste tijd uit z'n mond begint te stinken: er zijn talloze veranderingen die niet zo opvallen omdat ze langzaam komen en gaan. Toch kunnen die veranderingen ook een teken zijn van een sluimerende aandoening.
Zoals gezegd zal je huisdier het niet snel laten merken dat hij pijn heeft. Dieren lopen veel langer rond met pijn 'zonder te zeuren' dan mensen. Terwijl jij misschien denkt dat de hond de laatste tijd wat minder 'zin heeft' om te wandelen en rennen, heeft hij misschien wel pijn vanwege opkomende artritis. Of misschien heb jij niet gemerkt dat je kat al een paar weken moeite heeft met plassen, terwijl hij eigenlijk blaasgruis ontwikkeld heeft.
Om dit te ondervangen is het belangrijk om goed het gedrag van je dier te blijven bestuderen. Ook een jaarlijkse check-up bij de dierenarts haalt al snel problemen boven tafel. Dat kan heel eenvoudig tijdens de jaarlijke inentingen: zorg dan dus niet alleen voor de vaccinatie maar vraag ook om een gezondheidscontrole. Het is een kleine moeite, en hoe eerder je erbij bent, hoe beter je (groteren) problemen kunt voorkomen. Dat is niet alleen goed voor je huisdier, maar ook goed voor je portemonnee omdat je duurdere ingrepen vaak vóór bent.
Verzekeren of niet?
Het belangrijkste is dat je een gang naar de huisarts niet laat afhangen van het kostenplaatje. Zorg daarom altijd dat je geld achter de hand houdt voor dit soort onvoorziene uitgaven. Vind je dat lastig en ben je daar realistisch in? Er zijn heel veel huisdierenverzekeringen op de markt waarbij je je tegen dierenartskosten kunt verzekeren.
Tijdens elke oppasdienst bij Pawshake zijn jullie ook gratis verzekerd. Dat betekent dat in veel gevallen de huisdierkosten gedekt zijn, zoals bij een ongelukje. Check hier hoe je precies verzekerd bent bij Pawshake.
Ziekte en pijn: het is misschien niet het leukste om je mee bezig te houden, maar als je het gedrag van je huisdier (of dat van je oppasdier) goed leert begrijpen, kun je veel problemen op tijd signaleren. Dat vergroot de kans op een goed herstel en helpt je dier gezond en gelukkig te houden. Houd altijd de gegevens van de dierenarts bij de hand, dan weet jij precies wat je moet doen als je huisdier jou het hardst nodig heeft!